Orta Kulak Enfeksiyonu

Orta kulak enfeksiyonu, Tıp camiasında 'Otitis Media' olarak adlandırılan, orta kulağın iltihabına yol açan bir enfeksiyon türüdür. Kulak zarının arasında kalan bölüm orta kulak olarak tanımlanır. Ses geldiğinde aktifleşen ve sesi kulak zarına ileten 3 ufak kemik bulunur. Orta kulağın iç kısmı genellikle hav aile doludur. Enfeksiyon geliştiğinde hava ile dolu olan kısım sümüksü bir sıvıyla dolar. Bu sıvı mukus olarak adlandırılır.

Kulakta bulunan östaki borusu orta kulağı boğaza birleştirir ve yutkundukça ufak bir kanal açılır. Açılan kanal sayesinde havanın kolaylıkla dolaşması ve kulak içi ve dışı arasındaki basınç farkının kontrol edilmesi sağlanır. Orta kulak enfeksiyonunda östaki borusu fonksiyonel olarak açılmaz ve sıvı orta kulakta kalır. Orta kulakta oluşan sıvı boğaz ve burun tarafından gelen virüs ve bakterilere bulaşarak enfeksiyon oluşturur. Orta kulak enfeksiyonu yetişkinlere nazaran çocukları daha fazla etkiler ve soğuk algınlığı gibi hastalıkların ardından görülür. Orta kulak enfeksiyonu 10 yaş altı çocuklarda oldukça yaygın görülür. Her iki kulağı birden ya da tek kulağı etkileyebilir. Sigara içenlerde, sigara dumanına maruz kalanlarda ailede orta kulak enfeksiyonu görülen kişilerde hastalığın gelişme olasılığı daha yüksektir. Erişkin kişilerde üst solunum yolu hastalıkları orta kulak enfeksiyonun en önemli nedendir. Orta kulak enfeksiyonunda akut orta kulak enfeksiyonu, kronik orta kulak enfeksiyonu ve orta kulak nezlesi olmak üzere üç tipte görülür.

Akut orta kulak enfeksiyonu birdenbire gelişir ve en fazla 4-5 gün içinde ortadan kaybolur. Akut sözcüğü enfeksiyonun ciddiyeti için değil enfeksiyonun ne kadar sürdüğünü tarif eden bir kelimedir. Özellikle bebeklerde çok sık orta kulak enfeksiyonu gelişebilir. Bebeklerde bağışıklık sistemi enfeksiyonlarla savaşacak kadar güçlü olmadığı için orta kulak enfeksiyonuna sık rastlanır. Enfeksiyon soğuk algınlığı ya da boğaz ağrısı sonrasında bakteri kaynaklı olarak gelişebilir. Oluşan enfeksiyon beraberinde irin ya da kanama yaşanabilir. Ayrıca şiddetli basınç kulak zarının delinmesine yol açabilir. Kulak zarı delindiğinde birçok vakada kendiliğinden iyileşebilir. Şiddetli yaşanan orta kulak enfeksiyonu ateş, mide bulantısı, kulak ağrısı ve işitme kaybı gibi belirtilere yol açabilir.

Kulak zarı delinmiş ve kendiliğinden iyileşmemişse, başa alınan bir darbe sonucu delinmişse orta kulak enfeksiyonu kronik bir hal alabilir. Kronik orta kulak enfeksiyonu akut orta kulak enfeksiyonu kadar ağrıya neden olmaz. Fakat iyileşme süreci akut orta kulak enfeksiyonundan daha uzun olur ve sık aralıklarla nükseder. Kolesteatom gibi kulak hastalıkları da kronik orta kulak enfeksiyonuna yol açabilir.

Östaki borusunun tıkanması orta kulak nezlesine yol açabilir. Orta kulak nezlesinde kulak içindeki basınç dengelenemez, mukus orta kulakta toplanarak işitme kaybına yol açar. Östaki borusu alerji, lenf bezi şişmesi ya da enfeksiyon sebebiyle tıkanabilir. Özellikle çocuklarda daha sık görülür. Çocukların östaki borusu daha kısa olduğu için tıkanmaya daha meyillidir. Saman nezlesi gibi alerjik sorunu olan çocuklar orta kulak nezlesi için daha risklidir. Duyma kaybı orta kulak nezlesinin en önemli bulgusudur.

Orta kulak enfeksiyonu hangi tipte gelişirse gelişsin mutlaka tedavi edilmelidir. Aksi halde kalıcı duyma kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Orta kulak nezlesinde en bilindik bulgu işitme kaybıdır ve bu durum özellikle çocukların sosyal gelişiminde problemlere yol açabilir. Bu gibi sorunlarla karşılaşmamak için çocuklarda enfeksiyondan şüphe duyuluyorsa mutlaka vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Orta kulak enfeksiyonunda tedavide ilk önce enfeksiyonun kendiliğinden geçmesi için beklenebilir. Şayet enfeksiyon kendiliğinden geçmiyorsa antibiyotik tedavisine başlanır. Östaki borusunun açılması amacıyla burun için damla ve sprey reçete edilebilir. Ağrıyı hafifletmek amacıyla kulak damlası ve ağrı kesici verilebilir. Enfeksiyon nedeniyle kulak zarı delinmişse doktor tarafından kulak içinde biriken sıvının temizlenmesi gerekir.